Markalaşma Nedir ve Ne Zaman Yapılır?
- Özlem Aktaş
- 2 gün önce
- 4 dakikada okunur
Bu soruyu kendinize hiç sordunuz mu:“Markalaşma tam olarak nedir, neyi kapsar, neden bu kadar önemlidir?”
Aslında markalaşma çoğu kişinin sandığı gibi yalnızca bir logo tasarlamak, renk paleti seçmek ya da kurumsal bir kimlik dosyası hazırlamak değildir. Bunlar işin görünür kısmıdır; ancak markalaşmanın özü çok daha derindir.
Markalaşma, bir işletmenin kim olduğunu, neyi savunduğunu, kimin için var olduğunu ve nasıl bir değer sunduğunu tutarlı bir şekilde ifade etme sürecidir.
Markalaşma, insanların sizi tanımadan önce bile hakkınızda bir his oluşturma sanatıdır. Ve bu his tesadüfen değil, bilinçli bir stratejiyle tasarlanır.
Markalaşma sayesinde:
İşletmeniz bir karakter kazanır,
Mesajınız netleşir,
Müşteriler sizi “diğerlerinden biri” olarak değil, “belli bir duruşu olan” bir varlık olarak görür,
Her temas noktanız aynı hikâyeyi anlatır,
Yani markanız, sizin adınıza konuşan bir dil hâline gelir.
Google’da sık aranan sorulardan biri “Markalaşma nedir?” İnsanların bu soruyu bu kadar merak etmesinin nedeni şu: Markalaşma karmaşık bir süreç gibi görünür, ama doğru perspektifle ele alınırsa oldukça basit ve anlamlıdır.
Unutmayın ki: Markalaşma, işletmenizi benzersiz kılan şeyin görünür hâle gelmesidir.
Peki markalaşmanın ne olduğunu doğru şekilde anladıysak, şimdi gelelim en çok kafa karıştıran soruya: Markalaşmaya ne zaman başlanmalı?
Eğer bu soruyu soruyorsanız bilin ki yalnız değilsiniz. Sizin gibi binlerce kişi ayı sorunun cevabını merak ediyor. Yeni bir iş kurarken ya da küçük bir işletmeyi büyütmeye çalışırken bu ikilem çoğu kişinin aklını kurcalıyor. Çünkü markalaşmak harika bir fikir gibi görünür… ama bir yandan da “Acaba doğru zaman şu an mı?” sorusu kafayı kurcalar.
Markalaşmanın Ne Olduğunu Doğru Anlamak
Önce şu yanılgıyı ortadan kaldıralım: Markalaşma bir logo seçmek değildir. Güzel bir renk paleti ya da şık bir kartvizit de değildir.
Markalaşma, sizi temsil eden bir bütünlük yaratma sürecidir. Sizi tanımayan birinin ilk karşılaşmadan itibaren:
Sizi nasıl algılayacağını
Ne sunduğunuzu nasıl anlayacağını
Neden size güvenmesi gerektiğini
netleştiren bir strateji temelidir.
Google’da sık sorulan sorulardan biri “Markalaşma nedir?” ve bir diğeri “Markalaşmanın ilk adımı nedir?” Bu soruların nedeni basit: İnsanlar markalaşmayı bir estetik süsleme sanıyor. Oysa ilk adım estetik değildir; kim olduğunuzu, neyi savunduğunuzu ve nasıl bir değer sunduğunuzu tanımlamaktır.
Peki Markalaşmaya Ne Zaman Başlanmalı?
Bu sorunun tek bir cevabı yok. Ama iki farklı bakış açısı var:
1) İş kurmadan önce markalaşanlar
Bu yaklaşımı seçenler, daha ilk günden tutarlılık ve profesyonellik hissi yaratmak ister. Bütçe varsa ve iş fikri netse, bu yöntem oldukça güçlü bir başlangıç sağlar çünkü:
Konumunuzu erken belirlemiş olursunuz.
Hedef kitleniz sizi ilk günden doğru anlamaya başlar.
Ürün/hizmet daha ortaya çıkmadan güven üretirsiniz.
Yani “erken markalaşma”, aslında görünenden çok daha stratejik bir adımdır.
2) İş kurulduktan sonra markalaşanlar
Bazıları ise "Önce bir iş rayına otursun, sonra markalaşırız” der. Bu da anlaşılır bir yaklaşım… ama risklidir. Çünkü şunu unutmamak gerekir: Markasız geçen her gün, insanlara karışık sinyaller göndermeye devam edersiniz. Diliniz, tarzınız, mesajlarınız, görselleriniz tutarlı olmadığında markalaşma sürecini zorlaştırırsınız.
Ancak burada çok insani bir gerçeği de göz ardı etmemek gerekir: Küçük işletmelerin önemli bir kısmı ilk 5 yıl içinde faaliyetlerini sürdüremiyor. Böyle bir ortamda markalaşmaya yüksek bütçe ayırmak çoğu girişimci için gerçekten zorlayıcı olabilir. Bu nedenle “erken markalaşamamak” bazen bir tercih değil, şartların doğal sonucudur.
İyi haber şu ki, markalaşma yalnızca büyük bütçelerle yapılan bir süreç değildir. Eğer erken markalaşmaya imkanınız yoksa bile her alanda tutarlı davranarak güçlü bir temel oluşturabilirsiniz. Aynı dili kullanmak, aynı tonda konuşmak, aynı değerleri yansıtmak hatta basit bir sosyal medya biyografisinin bile her platformda aynı olması markalaşmanın erken adımlarıdır.
Erken Markalaşmanın Avantajları
Google’da sık aranan bir diğer soru: “Markalaşma stratejileri nelerdir?”
Aslında erken markalaşma, başlı başına bir stratejidir. Çünkü:
1) Konumunuzu netleştirir
Kimin için varsınız? Hangi sorunu çözüyor, neyin savunuculuğunu yapıyorsunuz? Erken belirlemek, yanlış kitleyi toplamayı engeller.
2) Güven oluşturur
lk izlenimin ne kadar önemli olduğunu bilirsiniz. İşletmeler için de aynısı geçerlidir. Bir müşterinin sizi ilk kez gördüğü anda karşılaştığı görüntü, dil ve mesaj ona sizin hakkınızda saniyeler içinde bir fikir verir. Tutarlı bir görünüm + tutarlı bir mesaj = güçlü bir güven sinyali oluşturur.
3) Eş zamanlı büyüme sağlar
Markanızı kurarken işinizi kurarsınız. Bu ikisi birbirini destekleyen paralel bir süreçtir.
4) Küçük işletmeler için büyük fark yaratır
Örneğin bir kafe, butik, online hizmet sağlayıcısı…Tutarlı bir kimlik, onların büyüme hızını ikiye katlar.
Geç Markalaşmanın Riskleri
Markalaşma süreci ertelendikçe işletmelerde görünmez bir karmaşa oluşabilir. Çünkü markasız ilerleyen her adım, tutarsız bir algı yaratma riskini beraberinde getirir. Bu da çoğu zaman “geç markalaşmanın” doğal sonucudur.
Geç başlarsanız:
Daha önce attığınız adımları geri dönüp düzeltmek zorunda kalabilirsiniz.
Müşteri algısı dağınık olabilir.
“Bu işletme tam olarak ne yapıyor?” sorusu kendiliğinden doğabilir.
Markalaşmanın İlk Adımı: Tutarlılık Oluşturmak
Girişimcilerin en çok merak ettiği konulardan biri markalaşmanın nereden başlaması gerektiğidir. Bu sorunun cevabı oldukça nettir: Tutarlılık.
Bugün attığınız sosyal medya postu, yarın kullanacağınız paketleme, gönderdiğiniz e-posta imzası…Her bir temas noktasının aynı dili, aynı tonu ve aynı mesajı vermesi gerekir.
Küçük işletmeler için markalaşmanın temeli:
Aynı renk duygusu
Aynı yazım dili
Aynı değerler
Aynı mesajlar
Aynı “neden yaptığınızı” yansıtmak
Bunlar küçük gibi görünse de etkisi büyük adımlardır.
Küçük İşletmeler Markalaşmaya Nasıl Başlayabilir?
Markalaşmaya başlamak gözünüzde büyüyor olabilir. Pek çok küçük işletme ve yeni girişim, “Nereden başlamalıyım?” sorusunda takılıp kalıyor. Oysa markalaşmak her zaman büyük bütçeler, pahalı tasarımlar veya kurumsal ajans süreçleri anlamına gelmez. Asıl önemli olan, temeli doğru atmak ve işletmenizin kim olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktır.
Bu süreç aslında düşündüğünüzden çok daha sade adımlarla ilerler. Eğer markalaşmayı yavaş yavaş, adım adım inşa etmek istiyorsanız, aşağıdaki temel noktalar size güçlü bir başlangıç sunacaktır:
1) Kim olduğunuzu tanımlayın
Vizyonunuz, değerleriniz, vaatleriniz.
2) Kimin için var olduğunuzu netleştirin
Herkes değil. Gerçek hedef kitleniz.
3) Mesajınızı oluşturun
Tek bir cümlede “Sizin farkınız ne?”Bu cümle markanızın çıpasıdır.
4) Görsel kimliği belirleyin
Renkler, yazı tipleri, fotoğraf dili…Hepsi basit ama tutarlı olsun.
5) Temel temas noktalarını seçin
Her yerde olmanıza gerek yok. Sadece doğru yerlerde olun.
Markalaşmada Doğru Zaman Değil, Doğru Yaklaşım Esastır
O hâlde soruyu şöyle soralım: Siz, markanızla neyi temsil etmek istiyorsunuz? Sizi tanımayan birine hangi duyguyu hissettirmek istersiniz?
Bu sorulara net bir yanıt verdiğinizde markalaşmanın zamanı zaten kendiliğinden belirir.Eğer markalaşma sürecinde profesyonel bir yol arkadaşına ihtiyaç duyarsanız, her zaman yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım.
Özlem Aktaş
Brand & Communication Strategist
Instagram: @girisimedaiir
Yorumlar